تاتوره

تاتوره یا تاتوله، جوزماش، نبات اهریمنی، علف شیطان یک گیاه علفی یکساله‌ و بومی ایران است. امروزه این گیاه در تمام کشورهای دنیا یافت می‌شود. تاتوره یکی از گیاهان دارویی با قدمتی طولانی است اما با توجه به سمی بودنش باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود. تاتوره در حقیقت از علف‌های هرز مهم مزارع سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، جالیز و سبزیجات است.

تاریخچه گیاه تاتوره:

طبق برخی از داستان‌ها کاهنه بزرگ معبد آپولو، پیشگوئیهای خود را بعد از استنشاق دود تاتوره، بر زبان آورده است. گیاه اثر قوی افیونی و مخدر دارد و توهم و دوبینی از نتایج آن است. سرخ‌پوستان بومی جنوب غربی آمریکا، تاتوره را در تشریفات مذهبی مخصوص سن بلوغ و دیگر مراسم خاص خود به کار می‌برده‌اند. ساکنان اولیه آمریکا تاتوره را گیاهی خطرناک می‌شناخته‌اند و به آن سیب شیطان نام داده بودند. مردم حتی از کاشتن تاتوره در باغچه و مزارع خود نیز خودداری می‌کرده‌اند. این گیاه از نیمه دوم قرن شانزدهم در اسپانیا شناخته شد و به دیگر کشورها به ‌عنوان یک گیاه زینتی وارد شد. یک قرن بعد از این وضعیت خارج شد و به عنوان یک گیاه وحشی مستقر گردید.

شرایط اقلیمی گیاه تاتوره:

تاتوره در زمین‌های بایر، کنار جاده و نزدیک مناطق مسکونی (به طور کلی در مناطقی که آب وجود داشته باشد) در ارتفاعات کم تا نسبتاً زیاد و در بیشتر مناطق معتدله و نیمه حاره نیمکره شمالی یافت می‌شود. این گیاه سرما را تحمل نمی کند و از خرداد تا مهر گل می‌دهد. تاتوره در بیشتر خاک های معتدل به خوبی عمل می کند، اما ترجیح می دهد در یک خاک شنی غنی از خاک یا یک خاک آهکی و یک موقعیت آفتابی باز رشد کند.

مشخصات ظاهری گیاه تاتوره:

گل های تاتوره بزرگ و قیفی شکل و سفید رنگ به ارتفاع 50 الی 200 سانتی متر هستند که از کنار شاخه‌ها یا انتهای آن می‌رویند. میوه تاتوره شبیه یک کپسول بزرگ با شکاف طولی باز شده و سطح تیغدار است. درون این کپسول ها دانه‌های سیاه رنگ وجود دارد. ساقه‌های تاتوره شاخه زنی فراوان دارد و برگ‌هایش بیضی شکل، دندانه دار و بدبو است. برگ‌ها گس، قی‌آور و دانه کمی تلخ است. این دارو طعم تلخ و شوری دارد.

خواص تاتوره:

تاتوره یک گیاه سمی با اثر افیونی بسیار قوی و شبیه بلادون است و ارزش دارویی و پزشکی دارد؛ مشروط به آنکه به مقدار دقیق و حساب شده مصرف شود. در حقیقت از تاتوره به عنوان یک پادزهر استفاده می کنند. این گیاه سابقه طولانی به عنوان داروی گیاهی دارد، به ویژه برای درمان درد قفسه سینه، از جمله آسم، سرفه، سل و برونشیت استفاده میشده است. با توجه به اینکه گیاه شدیداً سمی است دقت زیادی هنگام جمع آوری باید صورت گیرد. در قدیم این گیاه در داروسازی مصارف زیاد داشته و در طب انسانی و دامپزشکی به کار می‌رفته ‌است.

تاتوره باید با احتیاط شدید و تنها تحت نظارت پزشک متخصص استفاده شود، از آنجا که تمام قسمت های گیاه بسیار سمی هستند و تفاوت بین دوز دارویی و دوز سمی بسیار کوچک است. دوزهای بیش از حد موجب هذیان‌، توهم‌، هایپرترمی، رفتار عجیب و غریب ، احتباس ادرار و میدریازیس با فتوفوبی شدید می شوند.

کاربرد تاتوره:

روغن تاتوره جزء روغن های گیاهی می باشد. عصاره دانه و میوه تاتوره برای رفع شوره سر و جلوگیری از ریزش مو، جوشانده آن برای رفع ورم‌های بیماری استسقا و پماد آن برای ترمیم و تسکین زخم و سوختگی مؤثر است. گیاه تاتوره برای کنترل دفع ادرار، نفخ معده، کاهش بیش تعریقی و تسکین حملات آسم مفید است.

توجه:

تاتوره فقط به صورت فرآوری شده توسط پزشکان و متخصصان دارو ساز، قابل مصرف است و هرگونه مصرف آزاد و سرخود، خطر مرگ و مسمومیت را دارد. به این نکته دقت کنید که که این ماده می تواند تاثیراتی مشابه با مواد اعتیادآور نظیر مواد مخدر داشته باشد و وابستگی های جسمانی و روانی زیادی را در شما ایجاد کند. ترک این ماده مانند هر ماده دیگری با چالش ها و دشواری زیادی همراه خواهد بود و نیازمند مراجعه به روانشناس متخصص در زمینه است.