جو دوسر (یولاف)
به فارسى «يولاف»، «جو دوسر»، «جو پيغمبرى»، «شوفان» و در كتب طب سنتى با نام «هرتمان» نامبرده مىشود و عربى آن «قرطمان» است. به فرانسوىAvoine وAvoine cultive و به انگليسىoat وCultivated oat گفته مىشود. گياهى است از خانواده غلاتGraminae نام علمى آنAvena sativa L . مىباشد.
مشخصات جو دوسر
يولاف گياهى است يكساله به ارتفاع حدود 1 متر، پس از رسيدن زردرنگ مىشود مشخصات عمده آن اين است كه ميوه آن به شكل خوشه و سنبله غير فشرده و در هر سنبله 3 گل دارد كه گل فوقانى آن عقيم است و گلهاى طرفين بارور مىشود و دانه آن در غلافى داراى دو سر مىباشد. از علوفههاى خوب حيوانات است بخصوص براى اسب خيلى مفيد است. كاه يولاف براى تعليف گاوهاى شيرده مورد توجه مىباشد. از نظر كشت و كار، يولاف بهطور كلى دو نوع است نوع بهاره و نوع پاييزه. در مناطقى كه زمستان فوق العاده سرد باشد، نوع بهاره آن در اوايل بهار كاشته مىشود و در مناطقى كه زمستان معمولى باشد، نوع زمستانه آن در اوايل پاييز كاشته مىشود. يولاف در بعضى از كشورهاى شمال اروپا در مزارعى مخلوط با گندم و چاودار كاشته مىشود و از محصول دانه
معارف گياهى، ج1، ص: 410
مخلوط اين سه غله نان درست مىكنند. يولاف در اغلب مناطق دنيا و همچنين در بعضى از نقاط ايران كاشته مىشود.
تركيبات شيميايى جو دوسر
از نظر تركيبات شيميايى در گياه يولاف وجود ارسنيك به ميزان 50 ميلىگرم در هريك صد گرم گياه تازه و 62 ميلىگرم در هريك صد گرم گياه خشك تأييد شده است و به علاوه اكساليك اسيد و يد در گياه يافت مىشود. دانه يولاف داراى ويتامينB 1 است و منبع غنى از مواد چرب و پروتئين مىباشد.
خواص كاربرد جو دوسر
يولاف مقوى اعصاب، محرك، ملين و ضدعفونىكننده است. اگر از جو دو سر يا يولاف با پوسته خارجى آن به مقدار 20 گرم در يك ليتر آب جوشانده تهيه شود، اين جوشانده مدر است و براى دفع سنگ كليه، رفع استسقا، رفع كمى ترشح ادرار، تسكين درد كليه و مثانه، رفع بىخوابى، تسكين سرفه، ورم حلق و حنجره نافع است.
يولاف يا جو دو سر از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى نه گرم و نه سرد بلكه معتدل است ولى مايل به خشكى است. خواص آن، خوردن پخته آن در روغن براى نرم كردن سينه و تسكين سرفه مفيد است و اگر بدون روغن پخته يولاف
معارف گياهى، ج1، ص: 411
شود شكم را بند مىآورد. ضماد آن براى تحليل ورمهاى گرم نافع است اگر با سركه ضماد آن تهيه شود اثرش بيشتر است. ثقيل الهضم و نفاخ است. براى رفع نفخ و هضم آن بايد از سركه و زيره كرمانى استفاده كرد و زمان زيادى با روغن پخته شود. اگر در دهانه معده بماند و هضم شود مىتوان با خوردن شيرينى آن را رد كرد.
دانه آن اگر در شير يا گوشت چرب پخته شود غذاى خوب و مقوى است و براى دوره نقاهت اطفال كه احتياج به تقويت دارند مفيد است. در استعمال خارجى اگر جوشانده جو دو سر در مواقع درد روماتيسمى و درد كليه در مواضع كمپرس كنند، به تسكين درد كمك مىنمايد.
نظرى به تحقيقات علمى جديد در مورد يولاف[1]
معارف گياهى ؛ ج1 ؛ ص411
يولاف گياهى تونيك و مقوى براى قلب و خون است. دانههاى يولاف، آرد يولاف بدون اينكه سبوس آن گرفته شده باشد و سرانجام سبوس يولاف از مواد گياهى هستند كه بهطور مسلم مانند داروى نيرومندى در كاهش كلسترول اثر مىگذارند. يولاف از نظر كاهش كلسترول در مورد جانوران آزمايشگاهى و همچنين اشخاصى كه داراى كلسترول خون نرمال و يا كلسترول بيش از حد نرمال هستند و از غذاهاى كمچربى و يا پرچربى استفاده مىكنند بارها مورد آزمايش و تحقيق قرار گرفته و نتايج هميشه مشابه و بسيار مؤثر بوده است. براى اشخاصى كه كلسترول خون آنها بيش از حد نرمال است تصور نمىرود داروى بىضررتر، نيرومندتر و مفيدتر از يولاف وجود داشته باشد.
جو دوسر( يولاف ) به عنوان گياه قلبى
شايد اغلب تحقيقات مربوط به خواص يولاف در درمان بيماريها را توسط دكتر جمس اندرسن[2] و همكارانش در دانشكده پزشكى كنتاكى انجام داده باشند.
از آزمايشهاى علمى دكتر اندرسن نشان مىدهد كه خوردن در حدود 5/ 1 اونس سبوس خشك يولاف (در حدود نصف ليوان متوسط) كه پس از پخته شدن يك كاسه بزرگ مىشود در روز، به سرعت جزء مضر كلسترول خون يعنىLDL را بهطور متوسط 20 درصد كاهش مىدهد و در مقابل جزء مفيد كلسترول يعنىHDL را در مدت مناسبى در حدود 15 درصد افزايش مىدهد.
معارف گياهى، ج1، ص: 412
نيروى درمانى آرد يولاف در حدود 3/ 2 نيروى درمانى سبوس خالص خشك يولاف است. بنابراين براى كاهش كلسترول به جاى نصف ليوان سبوس خشك يولاف مىتوان در حدود يك ليوان پر آرد يولاف را با غذا مخلوط نموده و خورد.
دكتر اندرسن خودش معمولا آرد يولاف را با سبوس خالص يولاف مخلوط كرده و مىخورد. اگر در حدود يك ليوان متوسط سرخالى آرد سبوس نگرفته يولاف نيز خورده شود، همان اثر را در كاهش كلسترول خواهد داشت.
دكتر اندرسن شخصا در مورد خودش آزمايشى نموده و پس از 5 هفته كه مرتبا هر روز از يولاف استفاده مىكرده كلسترول خونش از 285 به 185 رسيده است. روش او اين بوده كه معمولا هر روز يك كاسه بزرگ مخلوط آرد يولاف و سبوس خالص يولاف را با شير و كشمش مخلوط نموده و با ناهار مىخورد. ولى درعينحال تحقيقات نشان مىدهد كه سبوس يولاف براى 15 درصد از مردم بىاثر است و علت آن معلوم نيست. و همچنين در مورد اشخاصى كه بهطور ارثى داراى كلسترول بيش از نرمال 400- 300 و بالاتر هستند نتايج موفقيتآميزى نشان نداده است. ولى در مورد ساير اشخاص علاوه بر اينكه كلسترول خون را كاهش مىدهد، فشارخون بالا را نيز پايين مىآورد و در حفظ تعادل قند خون و انسولين خون نيز اثر مفيد دارد.
جودوسر (يولاف) به عنوان مليّن
با اينكه سبوس يولاف از نظر ميزان الياف گياهى غير محلول در آب به قدرت و نيرومندى سبوس گندم براى لينت مزاج و رفع يبوست نيست ولى به هر حال بسيار مليّن است. تحقيقات دكتر اندرسن نشان مىدهد كه آرد يولاف و سبوس يولاف هر دو در افزايش حجم مدفوع كمك كرده و از طرق مختلفى به سلامت روده بزرگ كمك مىكند. و براى رفع يبوست مؤثر است. مثلا در يك تحقيق جديد در فرانسه به 50 نفر اشخاص سالخورده كه براى درمان يبوست مراجعه نمودهاند تجويز شده است كه هر روز چند عدد بيسكويت ساختهشده با آرد يولاف بدون سبوس يولاف بخورند. پس از 12 هفته يبوست آنها به كلى رفع شده و تعداد دفعات تخليه و ميزان دفع اصلاح و به حال عادى بازگشته است.
در ضمن در اين رژيم وزن آنها كاسته شده كه خيلى مورد علاقه آنها بوده است.
يولاف داراى خاصيت ضد التهاب براى انواعى از بيمارىهاى پوستى مانند انواعى
معارف گياهى، ج1، ص: 413
از اكزما[3] مىباشد. در يك تحقيق علمى جديد كشف شده است كه دانههاى يولاف قويا ساخت پروستاگلاندين[4] را در بدن مهار مىكنند و از اين نظر دانههاى پخته و خام يولاف داراى نيروى يكسان مىباشند.
پروستاگلاندين مادهاى است كه ممكن است ايجاد التهاب كند و نتيجه تحقيق فوق خاصيت ضد التهاب بودن يولاف را توجيه مىنمايد. بهمين دليل است كه از روزگاران كهن مرسوم بوده هميشه از كيسههاى پر از يولاف براى رفع التهاب پوست استفاده مىكردند. عدهاى از پزشكان توصيه مىكنند كه براى كنترل پزوريازيس[5] كيسههاى پر از يولاف روى پوست مبتلا گذارده شود.
جو دوسر (يولاف) به عنوان گياه ضد سرطان
يولاف منبع غنى از تركيبات شيميايى مهاركنندههاى پروتئاز مىباشد.
مهاركنندههاى پروتئاز مواد شيميايى هستند كه در كاهش فعاليت برخى از انواع ويروسها و همچنين بعضى از مواد شيميايى سرطانزا در بستر رودهها مؤثر مىباشند. بنابراين به نظر مىرسد كه يولاف داراى نيروى ضد عفونت و همچنين ضد سرطان است بخصوص در مواردى كه منشا اين ناراحتىها رودهها باشد. تأثير يولاف در حجيم كردن و قالبى كردن مدفوع و تسهيل دفع نيز، اين گياه خاصيت ضد سرطان روده بزرگ و ضد بواسير مىدهد.
توجه: براى اينكه هرچه بيشتر از خاصيت كاهش كلسترول يولاف استفاده شود توصيه اين است كه يولاف به دفعات در طول هر روز خورده شود. مثلا ممكن است از اين خوراك يكبار صبح و يكبار عصر خورده شود.
معارف گياهى، ج1، ص: 414
[1] مير حيدر، حسين، معارف گياهى، 8جلد، دفتر نشر فرهنگ اسلامى – تهران، چاپ: هفتم، 1385 ه.ش.
[2] .Dr James Anderson
[3] .Contact eczema
[4] .Prostaglandins گروهى از مشتقات اسيدهاى چرب كه در نسوج مختلفه نظير غده پروستات- ترشحات رگل- مغز- ريه- كليه- منى- لوزالمعده وجود دارد.
[5] .Psoriasis
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.